Lý do tôi thích chơi cờ vây và lý do tôi thích chó hơn mèo

Tôi còn nhớ như in cái ngày mình đọc được lời giới thiệu về bộ truyện ‘sắp xuất bản’ mà trong đó có một con ma thèm chơi cờ đến độ chết xong không siêu thoát được. Lúc đó tôi lớp 7. Mười mấy năm trôi qua, thật lạ khi tôi thấy mình ngồi đây và tìm cách sắp xếp tình yêu của mình trong mấy con chữ. Weird enough?

Ừ, thiệt, cờ vây là tình yêu của tôi. Tôi thích nó như chó thích gặm xương. Tôi không ao ước nước đi thần thánh. Việc đó đã có KataGo lo.

Vì tôi thích chơi trò chơi

I love every fucking kind of games. Tôi mê game giống như hàng triệu đứa oắt con trên đời mê game. Trò chơi là một bộ luật định rõ ràng mà khi kết thúc, người tham gia sẽ biết mình thắng, thua, hay có thể là hòa. Tôi dành rất nhiều thời gian của cuộc đời để tìm cách thắng trong nhiều trò chơi.

Một vài trò từng khiến tôi vật vã: bắn bi, tạt hình, contra, đá banh, mario, cờ tướng, oẳn xù xì, bài tiến lên, trốn tìm, gunbound, half-life, bóng bàn, slither…

Nổi bật trong số đó, hai game tôi thích nhất là cờ vây và Age of empires II.

Tại sao lại là cờ vây?

Cờ vây là một trò chơi vui như chó

Bàn cờ 19×19, mỗi bên có 180 quân đen và 181 trắng nhìn y chang nhau, thay phiên đặt dính vào bàn cờ, vây vây các kiểu, ai nhiều đất hơn thì thắng. Ke Jie vừa nhận 300.000$ vì thắng ở một giải đấu với luật chơi ngắn gọn kể trên.

Với luật chơi đơn giản như vậy, thực đơn cho một bữa vui với cờ vây có gì?

Đó là sự đắn đo giữa các nước lớn và các nước khẩn cấp khi khai cuộc, đó là những quyết định tấn công hay phòng thủ đúng lúc, đó là những nước đi kỹ thuật cực cao mà bạn phải đọc trước đến mười nước tiếp, đó là niềm hạnh phúc khi giành được dù chỉ một chút ưu thế ở một góc, đó là sự đau đớn khi quyết định từ bỏ một đám quân ‘vì mục đích lớn hơn’, đó là sự cố gắng gồng mình kéo thêm từng milimet đất để giành lại cơ hội thắng mong manh lúc thu quan,… Và hàng trăm khoảnh khắc căng đét khác, không lúc nào giống lúc nào, không trận nào giống trận nào.

Để thắng, ta phải tìm nước đúng, nước hiệu quả, nước cao hơn đối phương, tìm được câu trả lời ưng ý cho từng nước trong hơn một trăm nước đi, đó là trăm sự vui lớn.

Cờ vây sẽ là một trò chơi sống hơi bị dai

Steam (một client để chơi game online) riêng năm 2017 cập nhật 7.672 tựa game mới. Rất hiếm hoi để một trong số đó còn tồn tại đến 100 năm sau. Cờ vây đã sống sót đâu đó 4.000 năm. Ẻm gần như là vô đối trong thời đại không-thông tin. Bây giờ thì sao? Cờ vây đủ sức cạnh tranh với hàng trăm ngàn tựa game đó đây không?

Tôi dám cá trên nắm tro tàn của mình, 100 năm, 1.000 năm, 10.000 năm, 1.000.000 năm nữa, cờ vây vẫn sẽ ở đó với nhân loại (nếu hên hên nhân loại còn sống). Chừng nào nhân loại còn cần một điểm tựa duy lý nhất định, người ta vẫn sẽ tìm đến cờ vây. Sự đơn giản đến độ hoàn hảo của cờ vây, khó trò chơi nào đạt đến nổi.

Cờ vây là một trò chơi đẹp miên man

Nhiều người nói cờ vây là nghệ thuật, Trung Quốc định nghĩa cờ vây là nghệ thuật (cầm kỳ thi họa). Đối với tôi, tất cả mọi trò chơi đều hàm chứa nghệ thuật, luật lệ tạo nên các mẫu hình không ngẫu nhiên, và chúng thì đẹp. Trên cả, cờ vây mang cái đẹp legen (wait for it)…. dary, legendary.

Đẹp #1: Sự hài hòa cần thiết

Hài hòa và chừng mực, đó là mối liên hệ giữa các quân cờ với nhau và với quân cờ đối phương. Xa mà không mỏng, mỏng quá ắt gãy, gần mà không đặc, đặc quá ắt vướng tay. Khi địch dày thì mình cũng cần phải dày, khi địch mạo hiểm chiếm đất lớn thì ta cũng không được nhát tay để rụt lại.

After all, cờ vây là nghệ thuật của sự hài hòa.

Đẹp #2: Sự tính toán có ý thức

Để chiến thắng, yếu tố quyết định không hề nằm ở bản thân ‘quyền lực’ của quân cờ, mà là vị trí tương đối của nó giữa các chiến hữu, và thời điểm nó được đặt xuống.

Ở đỉnh điểm giữa các cuộc chiến, một ku cậu nhảy vào đúng chỗ cần nhảy, đó không phải là bàn thắng chỉ do công một cậu tiền đạo, đó là công lao của toàn bộ một đội ngũ hùng hậu đã chuẩn bị sẵn trước đó, từng bước từng bước chuẩn bị cho cú vô lê cuối cùng.

Đẹp #3: Sự nhẹ không thể chịu đựng được của chuyện tồn tại

Mỗi nước đi của cờ vây đều mang gánh nặng tồn tại, nó không bao giờ là một nước cầm chừng, nó mang gánh nặng của việc phải-quyết-định, và hơn tất thảy, nó phải được đặt xuống bàn cờ, chúng ta sẽ không biết được chính xác trận đấu sẽ đi đến đâu, dù tính kỹ càng đến mức nào.

Cờ vây là một con đường trong sương mù, càng gần thì càng thấy rõ, nhưng chỉ cần xa độ dăm mét, ta chỉ lờ mờ hiểu được trạng thái. Bổn phận mà ta không thể chối bỏ: phải lựa chọn, dù sương có dày đặc đến chừng nào.

Đẹp #4: Mỗi ván cờ là một bản nhạc

Và người chơi cờ đồng thời là nhạc sĩ, nhạc công, ca sĩ và khán giả.

Một ván cờ có thể là một khúc song tấu vô tiền khoáng hậu như Tiếu Ngạo Giang Hồ, một bản Nocturne #2 thinh lặng của Chopin, một Call of the K’thulu nặng nề của Metallica hay một bản trường ca diễm lệ như Bohemian Rhapsody.

Một gợi ý nhỏ: Trình độ càng cao thì bài hát càng dễ hay.

Đẹp #5: Vì nhìn thôi là đã thấy nó đẹp

Ngay cả trên phương diện là một công cụ trang trí cảnh quan, cờ vây cũng hoàn thành bài thi ở điểm số xuất sắc. Hai màu đen trắng hòa quyện trên màu gỗ vàng ươm, dày và đặc ken các thớ gỗ. It’s fucking awesome. 

Pose ảnh cạnh một bàn cờ vây ư: bơ phẹt

Đẹp #6: Hình như tôi sẽ phải kể dài lắm

Và tôi biết mình sẽ phải tốn hết đêm nay để kể lể hết những cái mình thấy đẹp ở cờ vây, nên thôi tôi dừng ở đây. 🙂

Và tôi thề là cờ vây chả có lợi ích gì lắm đâu

To all the people who think they could benefit from playing Go: Fuck off!

Tôi chẳng cần phải đợi đến khi khoa học lao vào chứng minh thì mới biết được điều này. Nếu chơi cờ mà não bự hơn thì sao Donald Trump không biết chơi cờ vây? Vì sao tôi lại nghèo rớt mồng tơi thế nầy? Người chơi cờ vây giỏi hơn nghĩa là một người có khả thăng thắng cao hơn trong một ván cờ vây. Chấm ngay đây.

Thi thoảng cờ vây cũng đem lại một số bài học, để kể nhau nghe cho vui. Tuy nhiên, cũng như kiến thức suông trong các sách self-help, các bài học của cờ vây chẳng bao giờ giúp bạn trở thành một nhà quản lý đại tài hay một tiểu thuyết gia vĩ đại. You have to find another way to achieve something like that.

Nhưng mà

À thì nếu bạn mạnh lên một tẹo, đôi khi bạn được đi du lịch miễn phí. Cái đó có tính không?
À thì khi bạn có thể dùng cờ vây để kết thêm một mớ bạn. Cái đó có tính không?
À thì bạn có thể bỏ rất nhiều thời gian để tạo một trang web về cờ vây và viết lảm nhảm trên đó cho vui. Cái đó có tính không?
À thì rốt cuộc, bạn hiểu được cái đẹp của cờ vây và để nó ngấm từ từ vào cuộc sống của mình. Cái đó có tính không?
À thì khi bạn có thể dùng cờ vây để thay chip chơi poker. Cái này chắc không tính.

Chung quy là

Cờ vây là một trò chơi super cool, ai thích chơi boardgame dạng turn-base thì cờ vây rất đáng để thử. Chơi thì cực vui nên cũng chả nên bàn chuyện tốn thời gian hay không.

Cờ vây đem lại lợi ích và niềm vui từa tựa mọi hoạt động khác, nên có thể người này thích cờ vây, người kia thích cờ tướng cờ vua, người khác thích billards, người khác nữa lại thích LOL, chẳng ai giải thích được.

Cũng như chẳng ai giải thích được tại sao tôi thích chó hơn mèo vậy, cái đó là do duyên thôi, có những người chẳng thích chó mèo, lại đi thích tê giác, ai biết được.

Sau tất cả, tôi không có lý do gì hợp lý để giải thích cho chuyện mình thích chó hơn mèo. Tình yêu của tôi đối với cờ vây cũng vậy.

Yêu như là yêu thôi.